Nghệ thuật bonsai Nhật Bản là một hình thức nghệ thuật trồng cây cảnh nhỏ trong chậu. Bonsai không chỉ đơn thuần là việc trồng cây, mà còn là một nghệ thuật tinh tế yêu cầu sự kiên nhẫn và kỹ năng để tạo dáng cây sao cho phù hợp với tư duy thẩm mỹ của người trồng. Nét đẹp của bonsai thường được đánh giá bởi sự cân bằng, sự tự nhiên và ý nghĩa ẩn dụ mà cây mang lại. Bonsai cũng thường được xem như biểu tượng của sự bền vững và kết nối với thiên nhiên trong văn hóa Nhật Bản. Trong bài viết này, Hệ thống Vườn tùng Toàn JP sẽ cùng quý vị tìm hiểu về lịch sử và nguồn gốc của nghệ thuật bonsai Nhật Bản.
Nghệ thuật bonsai có nguồn gốc từ Trung Quốc, được du nhập vào Nhật Bản vào thời kỳ thế kỷ 6-8 qua các tác phẩm nghệ thuật và thiên nhiên. Người Nhật Bản đã phát triển nghệ thuật này theo triết lý tinh tế và sự cân bằng tự nhiên, biến các cây cảnh thành những tác phẩm nghệ thuật sống động. Bonsai trở thành biểu tượng của sự thanh lịch và sự kết hợp giữa con người và thiên nhiên trong văn hóa Nhật Bản.
KỸ THUẬT TẠO HÌNH BONSAI TRUYỀN THỐNG NHẬT BẢN
Trong nghệ thuật bonsai, việc tạo hình rất quan trọng, đòi hỏi sự tinh tế, tỉ mỉ và kiên trì từ người trồng. Tùy vào loại cây và ý nghĩa mà người trồng muốn truyền tải, các kỹ thuật tạo hình có thể khác nhau. Dưới đây là một số kỹ thuật tạo hình cây bonsai theo truyền thống Nhật Bản:
1. Chokkan
Chokkan là một trong những kiểu dáng phổ biến và cổ điển nhất trong nghệ thuật bonsai. Dáng Chokkan, hay còn gọi là dáng trực, đặc trưng bởi thân cây thẳng đứng và thẳng tắp từ gốc đến ngọn. Đây là dáng biểu hiện cho sự mạnh mẽ, kiên định và bền vững.
- Thân cây thẳng đứng:
Thân cây cần thẳng và đều, không có những khúc cong hay uốn lượn quá nhiều.
- Cành cây phân bố đều đặn:
Các cành cây được sắp xếp theo nguyên tắc đối xứng và giảm dần từ gốc lên ngọn. Cành dưới cùng thường lớn hơn và khỏe hơn, trong khi cành trên cùng nhỏ hơn và mỏng hơn.
- Gốc cây vững chãi:
Phần gốc cây phải to và rộng, tạo cảm giác vững chắc và bền vững cho cây bonsai.
- Ngọn cây thon nhỏ:
Ngọn cây thường nhỏ và nhọn, tạo cảm giác cao và thanh thoát.
Dáng Chokkan thường được sử dụng cho các loại cây có thân gỗ cứng và khả năng phát triển thẳng đứng tự nhiên, chẳng hạn như thông, tùng và sồi. Đây là một dáng bonsai đòi hỏi sự chăm sóc kỹ lưỡng và kiên nhẫn để đạt được vẻ đẹp và sự hoàn hảo trong từng chi tiết.
2. Moyogi
Dáng Moyogi là một trong những dáng phổ biến trong nghệ thuật bonsai. Dáng Moyogi, hay còn gọi là dáng thẳng không đều, đặc trưng bởi thân cây có những đường cong uốn lượn từ gốc đến ngọn, tạo nên vẻ tự nhiên và mềm mại.
- Thân cây có đường cong:
Thân cây uốn lượn nhưng vẫn duy trì được sự thẳng đứng tổng thể.
- Cành và lá phân bố đều:
Các cành và lá được bố trí sao cho cây trông cân đối và tự nhiên.
- Gốc cây rộng và chắc chắn:
Gốc cây thường được mở rộng để tạo sự vững chãi cho cây.
Dáng Moyogi thường được sử dụng để tạo ra những cây bonsai có vẻ đẹp tự nhiên và hài hòa, đồng thời thể hiện sự khéo léo của người nghệ nhân trong việc tạo dáng và chăm sóc cây.
3. Shakan
Dáng Shakan trong nghệ thuật bonsai là một phong cách uốn cây phổ biến. Dáng Shakan được đặc trưng bởi thân cây nghiêng, tạo ra cảm giác cây bị gió thổi hoặc phát triển theo hướng nghiêng do tác động của môi trường. Dáng này thường tạo ra một hình ảnh mạnh mẽ và sinh động.
- Thân cây nghiêng:
Thân cây thường nghiêng một góc khoảng từ 60 đến 80 độ so với mặt đất.
- Rễ cây vững chắc:
Rễ cây thường phát triển một cách mạnh mẽ và rõ ràng, giúp cây đứng vững và tạo ra sự cân đối với thân nghiêng.
- Tán lá cân đối:
Tán lá được bố trí sao cho cân đối với thân cây, tạo ra sự hài hòa và thẩm mỹ.
Dáng Shakan thường được sử dụng để tạo ra sự đa dạng trong bộ sưu tập bonsai, mang lại cảm giác tự nhiên và sống động cho cây cảnh.
4. Hokidachi
Hokidachi là một kiểu dáng trong nghệ thuật bonsai, còn được gọi là kiểu dáng “chổi” hoặc “chổi ngược”.
- Hình dáng tổng thể:
Cây có hình dạng giống một chiếc chổi, với thân cây thẳng đứng và các cành phân bố đều ra xung quanh, tạo thành một tán lá hình cầu hoặc bán cầu.
- Thân cây:
Thân cây thường thẳng và không có nhiều uốn lượn. Chiều cao của thân cây tương đối ngắn so với tán lá.
- Cành cây:
Các cành cây mọc ra từ một điểm cao trên thân, tạo thành các nhánh nhỏ phân tán đều khắp tán lá. Cành cây thường được cắt tỉa để giữ cho hình dáng tròn đều và đối xứng.
- Lá:
Lá của cây bonsai dáng Hokidachi thường được tỉa để tạo thành một tán lá dày đặc, tạo ra cảm giác đầy đặn và cân đối.
Dáng Hokidachi thường được sử dụng để tạo ra cảm giác thanh thoát và hài hòa, đồng thời cũng rất phù hợp với các loại cây có tán lá dày và nhiều nhánh nhỏ.
5. Kengai
Dáng Kengai (còn gọi là dáng thác đổ) là một trong những phong cách tạo hình phổ biến trong nghệ thuật bonsai. Đặc điểm chính của dáng Kengai là cây được uốn cong xuống dưới, tạo ra cảm giác như một thác nước đang chảy. Cành cây thường uốn lượn xuống dưới chậu hoặc gần sát đất, tạo ra vẻ đẹp tự nhiên và mềm mại.
Dáng Kengai thể hiện sự mạnh mẽ và kiên cường của cây khi sống trong điều kiện khắc nghiệt, như trên vách đá hoặc sườn núi, nơi cây phải vươn mình ra ngoài để tìm ánh sáng và nước. Việc tạo dáng này yêu cầu sự khéo léo và tỉ mỉ, cùng với kiến thức sâu sắc về cây trồng và nghệ thuật bonsai.
- Thân cây chính uốn cong mạnh xuống dưới chậu.
- Các nhánh phụ mọc ra từ thân cây chính, thường uốn lượn theo hướng xuống dưới hoặc ngang.
- Rễ cây có thể nổi lên trên bề mặt đất để tăng thêm vẻ tự nhiên và cổ kính.
Dáng Kengai thường được trồng trong chậu sâu và hẹp để hỗ trợ cấu trúc cây, giúp cây duy trì thăng bằng và tạo ra hiệu ứng thẩm mỹ đẹp mắt.
NHỮNG LOẠI CÂY THƯỜNG ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG NGHỆ THUẬT BONSAI NHẬT BẢN
Trong nghệ thuật bonsai Nhật Bản, có rất nhiều loại cây được sử dụng, mỗi loại đều có những đặc điểm và ý nghĩa riêng. Dưới đây là một số loại cây thông dụng trong bonsai Nhật Bản:
- Pine (Cây thông): Được coi là biểu tượng của sự sức sống và sự bền bỉ.
- Maple (Cây phong): Cây phong Nhật có lá đỏ mùa thu, tượng trưng cho sự thay đổi và sự giàu có.
- Juniper (Cây tùng): Thường được sử dụng với các dáng thể tự nhiên, biểu tượng cho sự thanh cao và cứng cáp.
- Azalea (Cây hoa sơn trà): Nổi tiếng với hoa đẹp và thường được dùng để tạo các bonsai hoa.
- Ficus (Cây sung): Dễ chăm sóc và có nhiều loại, từ cây nhỏ đến cây lớn.
- Japanese Black Pine (Cây thông đen Nhật Bản): Thường được dùng để tạo các bonsai kiểu hòa mình với thiên nhiên.
Các loại cây này không chỉ được chọn vì vẻ đẹp của chúng mà còn vì khả năng thích nghi với việc cắt tỉa và bón phân trong quá trình nuôi dưỡng bonsai.
PHÂN BIỆT GIỮA BONSAI NHẬT BẢN VÀ CÁC LOẠI BONSAI KHÁC
Mặc dù có nhiều loại bonsai khác nhau trên thế giới, tuy nhiên, nghệ thuật bonsai Nhật Bản vẫn được coi là đỉnh cao của nghệ thuật bonsai.
- Tinh thần:
Nghệ thuật bonsai Nhật Bản mang trong mình một tinh thần sâu sắc và triết lý sống, đó là sự kết hợp hoàn hảo giữa tự nhiên và con người, tạo nên một bức tranh sống động và thanh tao. Trong khi đó, các loại bonsai khác thường chỉ tập trung vào việc tạo hình cây cảnh mà ít chú trọng đến yếu tố tâm linh.
- Kỹ thuật:
Các kỹ thuật tạo hình cây bonsai theo truyền thống Nhật Bản được đánh giá cao về tính tinh tế, tỉ mỉ và độ chính xác. Các nghệ nhân bonsai Nhật Bản đã phát triển và truyền lại những kỹ thuật đặc biệt này từ hàng trăm năm nay, tạo nên sự khác biệt đáng kể so với các loại bonsai khác.
- Màu sắc:
Bonsai Nhật Bản thường có màu sắc tươi sáng, tự nhiên và thanh nhã, thể hiện tính cách của người Nhật – trầm lặng và thanh lịch. Trong khi đó, các loại bonsai khác thường có màu sắc rực rỡ hơn và được tạo hình theo phong cách đa dạng hơn.
HƯỚNG DẪN CÁCH CHĂM SÓC BONSAI ĐÚNG CÁCH
Việc chăm sóc là rất quan trọng nếu muốn cây phát triển và tồn tại lâu dài. Dưới đây là một số hướng dẫn quý vị có thể tham khảo:
1. Tưới nước
Người Nhật thường có thói quen tưới nước cho cây bonsai vào buổi sáng sớm, khi ánh nắng mặt trời còn chưa quá gắt gao. Nước được tưới nhẹ nhàng và đều khắp bề mặt để tránh tình trạng cây bị ngập úng hoặc khô xơ.
2. Định kỳ cắt tỉa
Cắt tỉa là một phần quan trọng trong việc duy trì hình dáng và sức khỏe của cây. Người Nhật thường thực hiện việc cắt tỉa vào mùa xuân và mùa thu để loại bỏ những cành cây yếu, chết và tạo ra hình dáng đẹp cho cây.
3. Bón phân
Bón phân đúng cách và đúng lượng cũng rất quan trọng trong việc nuôi dưỡng cây bonsai. Người Nhật thường sử dụng phân hữu cơ tự nhiên để giữ cho đất cây tơi xốp và giàu chất dinh dưỡng.
4. Chăm sóc lá
Lá cây bonsai cũng cần được chăm sóc đặc biệt để đảm bảo cây luôn xanh tốt. Người Nhật thường lau lá bằng bông mềm ướt để loại bỏ bụi bẩn và giữ cho lá sáng bóng.
5. Kiểm tra sức khỏe
Để đảm bảo cây bonsai luôn khỏe mạnh, người trồng thường xem xét kỹ lưỡng các dấu hiệu của cây như màu lá, tình trạng cành, đất cây và thậm chí là mùi hương của cây để phát hiện sớm bất kỳ vấn đề nào.
TRIẾT LÝ VÀ Ý NGHĨA TRONG NGHỆ THUẬT BONSAI NHẬT BẢN
Bonsai không chỉ đơn thuần là một loại cây cảnh mà còn chứa đựng nhiều triết lý và ý nghĩa văn hóa sâu sắc của người Nhật. Việc trồng và chăm sóc bonsai không chỉ là một nghệ thuật mà còn là một phần không thể thiếu trong văn hóa và tư duy của người Nhật.
1. Sự kính trọng với tự nhiên
Bonsai là sự kết hợp tinh tế giữa sự can thiệp của con người và sự hài hòa tự nhiên của cây cối. Nó thể hiện triết lý về sự kính trọng thiên nhiên và nỗ lực để đạt được sự cân bằng trong tạo hình cây.
2. Biểu tượng của sự sống và sự trường tồn
Bonsai thường được coi là biểu tượng của sự sống và sự trường tồn. Những cây bonsai có thể sống hàng chục, thậm chí hàng trăm năm, qua nhiều thế hệ người trồng cây. Điều này cho thấy ý nghĩa về sự kiên nhẫn, lòng kiên trì và sự kính trọng với thời gian.
3. Giáo dục và đạo đức
Việc chăm sóc và nuôi dưỡng một cây bonsai cũng có thể được coi là một hành trình giáo dục đạo đức. Nó dạy chúng ta về sự kiên nhẫn, tôn trọng và lòng nhân ái đối với thiên nhiên và môi trường.
4. Sự phát triển và hoàn thiện
Bonsai không bao giờ “hoàn chỉnh”, mà luôn luôn phát triển. Quá trình nuôi dưỡng và tạo hình bonsai thường kéo dài suốt đời người, mang ý nghĩa về sự tiến hóa, phát triển và sự hoàn thiện không ngừng của bản thân.
5. Sự cân bằng và hài hòa
Mỗi chi tiết trong việc tạo hình bonsai đều được cân nhắc kỹ lưỡng để tạo ra bức tranh tự nhiên, hài hòa và cân bằng. Điều này cũng ám chỉ đến sự cân bằng và hài hòa trong cuộc sống con người.
Việc trồng và chăm sóc cây bonsai đòi hỏi sự kiên nhẫn, tĩnh lặng và tập trung cao độ. Đây cũng là cơ hội để con người tìm lại bình yên và cân bằng trong cuộc sống hối hả ngày nay.
6. Ý nghĩa văn hóa
Bonsai không chỉ là một loại cây cảnh mà còn là một phần không thể thiếu trong văn hóa Nhật Bản. Việc trồng và chăm sóc bonsai không chỉ là một nghệ thuật mà còn là một phần của lối sống và tư duy của người Nhật.
Cách tỉa tạo dáng của bonsai cũng thường phản ánh những cảm xúc sâu sắc và tâm trạng của người tạo ra nó, phản ánh một phần bản thân người nghệ nhân.
BONSAI NHẬT BẢN TRONG NGHỆ THUẬT VÀ KIẾN TRÚC
Bonsai Nhật Bản không chỉ tồn tại trong lĩnh vực nghệ thuật mà còn có sự ảnh hưởng đáng kể trong lĩnh vực kiến trúc. Việc trang trí các không gian sống và làm việc bằng bonsai đã trở thành phong cách riêng biệt và độc đáo của người Nhật.
- Trang trí không gian:
Bonsai được sử dụng để trang trí các không gian sống và làm việc như phòng khách, văn phòng hay sân vườn. Việc đặt một cây bonsai tinh tế và đẹp mắt không chỉ tạo điểm nhấn cho không gian mà còn mang lại cảm giác bình yên và tĩnh lặng.
- Thể hiện phần nào văn hóa:
Việc trồng bonsai cũng là cách để người Nhật thể hiện phần nào văn hóa và tâm hồn của mình. Bonsai không chỉ là một loại cây cảnh mà còn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người Nhật.
- Tạo điểm nhấn kiến trúc:
Bonsai được sử dụng để tạo điểm nhấn cho các công trình kiến trúc như nhà ở, công ty hay cửa hàng. Việc đặt một cây bonsai đẹp mắt và uyển chuyển không chỉ tôn lên vẻ đẹp của công trình mà còn tạo cảm giác thoải mái và gần gũi.
- Góp phần tạo nên không gian sống lý tưởng:
Bonsai không chỉ là một loại cây cảnh mà còn góp phần tạo nên không gian sống lý tưởng và thanh bình. Việc trồng bonsai giúp tạo ra một môi trường sống gần gũi và thoải mái cho con người.
SỰ ẢNH HƯỞNG CỦA NGHỆ THUẬT BONSAI NHẬT BẢN ĐẾN NGHỆ THUẬT VÀ VĂN HÓA THẾ GIỚI
Nghệ thuật bonsai Nhật Bản không chỉ đơn thuần là một loại hình nghệ thuật mà còn có sự ảnh hưởng đáng kể đến nghệ thuật và văn hóa trên toàn thế giới. Từ việc tạo hình cây cảnh đến triết lý sống, bonsai Nhật Bản đã lan tỏa vẻ đẹp và ý nghĩa sâu sắc đến mọi ngóc ngách của thế giới.
- Tôn trọng và biết ơn tự nhiên:
Bonsai Nhật Bản đã giúp lan tỏa thông điệp về sự tôn trọng và biết ơn đối với tự nhiên. Việc tạo hình cây theo cách tự nhiên nhất có thể là một cách để con người nhớ nhung và trân trọng vẻ đẹp của thiên nhiên.
- Tính thẩm mỹ và tinh tế:
Bonsai Nhật Bản đã góp phần tạo ra một tiêu chuẩn về tính thẩm mỹ và tinh tế trong nghệ thuật trồng cây cảnh. Việc tạo ra một cây bonsai đẹp không chỉ đòi hỏi kỹ thuật mà còn đòi hỏi sự tinh tế và cảm nhận nghệ thuật từ người trồng.
- Triết lý sống:
Nghệ thuật bonsai Nhật Bản còn chứa đựng nhiều triết lý sống sâu sắc và ý nghĩa về tâm linh. Việc trồng và chăm sóc bonsai không chỉ là một nghệ thuật mà còn là một cách để con người tìm lại bình yên và cân bằng trong cuộc sống hối hả ngày nay.
- Văn hóa và truyền thống:
Bonsai Nhật Bản không chỉ là một loại cây cảnh mà còn là một phần của văn hóa và truyền thống của người Nhật. Việc trồng bonsai được coi là một nghệ thuật và cũng là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người Nhật.
MUA CÂY CẢNH NHẬT BẢN ĐẸP Ở ĐÂU? – ĐỊA CHỈ UY TÍN, CHẤT LƯỢNG, GIÁ TỐT
Hệ thống Vườn tùng Toàn JP tự hào là địa chỉ uy tín chuyên cung cấp các dòng cây cảnh Nhật Bản như Tùng La Hán, Thông Đen, Tùng Xà, Tùng Cối, Hoa Đỗ Quyên, Hoa Trà, Tường Vi, Hoa Mộc Lan,.. và các sản phẩm bằng đá như bàn ghế đá, đèn đá, đá đường đi, đá lát,… Tất cả sản phẩm đều được nhập khẩu 100% từ Nhật Bản. Liên hệ để tư vấn và hỗ trợ 0985417272. Chúng tôi rất hân hạnh được phục vụ Quý khách!
Hệ thống các vườn của chúng tôi:
- Vườn 1: Chân cầu Nhật Tân, Võ Chí Công, Tây Hồ, Hà Nội.
- Vườn 2: Trường Sa, Vĩnh Ngọc, Đông Anh, Hà Nội.
- Vườn 3: Ngã tư Xuân Canh, Đông Anh, Hà Nội.
- Vườn 4: Đường Lý Thánh Tông, Cổng 12C Vinhomes OceanPark, Gia Lâm, Hà Nội.
- Vườn 5: Lô A5 Phạm Văn Đồng, Sơn Trà, Đà Nẵng.
- Vườn 6: 69 Mai Chí Thọ, An Phú, TP Thủ Đức, TP.HCM.
CÁC DỰ ÁN KHÁC