Đặc điểm của dáng Han Kengai trong nghệ thuật bonsai Nhật Bản

Nghệ thuật bonsai là một nét đặc trưng của nền văn hóa Nhật Bản, được xem như sự kết hợp tinh tế giữa thiên nhiên và con người. Trong đó, dáng Han Kengai là một trong những dáng cây được ưa chuộng và yêu thích nhất. Từ lâu, dáng Han Kengai đã trở thành biểu tượng cho cái đẹp thanh tao và uyển chuyển của nghệ thuật bonsai Nhật Bản.

DÁNG HAN KENGAI LÀ GÌ?

Dáng Han Kengai, hay còn được gọi là dáng nửa thác đổ, là một thuật ngữ trong nghệ thuật bonsai, chỉ kiểu dáng cây được trồng trong chậu với phần thân và cành rủ xuống dưới, như một thác nước chảy từ trên cao xuống. Dáng này tạo ra ấn tượng mạnh mẽ và đẹp mắt, thường được sử dụng để mô phỏng hình ảnh của cây cối mọc trên các vách đá cheo leo hoặc ven các khe suối, nơi mà trọng lực và các yếu tố môi trường buộc cây phải phát triển theo chiều thẳng đứng và sau đó rủ xuống.

• Hình dáng tổng thể:

Cây có thân chính nghiêng hoặc uốn cong mạnh mẽ, với ngọn cây hướng xuống dưới, tạo cảm giác như cây đang đổ từ một vách đá hay dốc núi.

• Thân cây: 

Thân cây nghiêng hẳn về một phía, tạo góc nghiêng lớn so với mặt đất, thường từ 45 độ đến 90 độ.

• Nhánh cây: 

Nhánh cây rũ xuống mềm mại như thác nước, uốn lượn tự nhiên, tạo cảm giác thanh thoát và uyển chuyển.

• Tán cây:

Tán cây được tạo hình cân đối và hài hòa với thân cây, thường thu gọn về một phía để tạo sự cân bằng cho dáng cây.

NGUỒN GỐC VÀ LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA DÁNG HAN KENGAI TRONG NGHỆ THUẬT BONSAI NHẬT BẢN

Dáng Han Kengai (bán huyền) trong bonsai là một trong những dáng phổ biến và đặc trưng trong nghệ thuật bonsai Nhật Bản. Dáng này tái hiện hình ảnh của những cây mọc trên vách đá, với thân cây nghiêng và cành rủ xuống giống như đang treo lơ lửng trên không trung.

1. Nguồn gốc

• Xuất phát từ thiên nhiên:

Dáng Han Kengai bắt nguồn từ việc quan sát cây mọc trên các vách đá, núi non hay bên bờ sông. Trong môi trường khắc nghiệt này, cây thường phát triển với thân nghiêng và cành rủ xuống do tác động của trọng lực, gió và tuyết.

• Ảnh hưởng từ triết lý và mỹ học Nhật Bản:

Nhật Bản có truyền thống lâu đời trong việc tìm kiếm sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên. Bonsai, đặc biệt là dáng Han Kengai, không chỉ là một hình thức nghệ thuật mà còn là cách để người Nhật bày tỏ sự tôn kính và kết nối với thiên nhiên.

2. Lịch sử phát triển

• Thời kỳ Heian (794 – 1185):

Bonsai được du nhập từ Trung Quốc vào Nhật Bản và bắt đầu phát triển mạnh mẽ trong thời kỳ Heian. Các kiểu dáng bonsai, bao gồm Han Kengai, được hoàn thiện dần qua sự kết hợp giữa nghệ thuật và triết lý của người Nhật.

• Thời kỳ Kamakura và Muromachi (1185 – 1573):

Trong giai đoạn này, bonsai trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa samurai và thiền. Các võ sĩ samurai thường chăm sóc bonsai như một cách để rèn luyện tinh thần và tâm hồn.

• Thời kỳ Edo (1603 – 1868):

Nghệ thuật bonsai phát triển mạnh mẽ với sự ra đời của nhiều trường phái và kỹ thuật mới. Dáng Han Kengai được phát triển và tinh chỉnh, trở thành một trong những dáng bonsai được ưa chuộng.

• Thời kỳ hiện đại:

Sau Thế chiến II, bonsai trở nên phổ biến trên toàn thế giới. Dáng Han Kengai được các nghệ nhân quốc tế yêu thích và sáng tạo với nhiều biến thể mới, mang lại sự đa dạng và phong phú cho nghệ thuật bonsai.

PHÂN BIỆT GIỮA DÁNG HAN KENGAI VÀ CÁC DÁNG BONSAI KHÁC

1. Sự khác nhau giữa dáng Han Kengai và Kengai

• Han Kengai (bán thác đổ): Cây có phần ngọn chĩa xuống dưới, nhưng không chạm tới đáy chậu. Các cành và lá chính thường mọc ngang hoặc hơi chếch lên so với phần ngọn chĩa xuống. Thể hiện sự kiên cường, vươn lên trong những điều kiện khắc nghiệt, thường được so sánh với cây mọc trên sườn đồi hoặc ven bờ sông.

• Kengai (thác đổ): Cây có phần ngọn chĩa xuống dưới và thường chạm tới đáy chậu hoặc thậm chí vượt qua đáy chậu. Các cành và lá chính mọc dọc theo thân chính, tạo nên hình ảnh cây rủ xuống dưới do sức nặng hoặc điều kiện khắc nghiệt. Thể hiện sự uốn lượn, chịu đựng và thích nghi với những điều kiện cực kỳ khắc nghiệt, như cây mọc trên vách đá dựng đứng.

2. Sự khác nhau giữa dáng Han Kengai và các dáng bonsai khác

Bonsai là nghệ thuật tạo hình cây cảnh theo những nguyên tắc về cân bằng, đối xứng và tỷ lệ chính xác. Vì vậy, việc lựa chọn dáng cây sẽ ảnh hưởng rất lớn đến vẻ đẹp và giá trị nghệ thuật của một cây bonsai. Trong đó, dáng Han Kengai là một trong những dáng được coi là khó tạo hình nhất, bởi yêu cầu phải có sự linh hoạt và kỹ thuật cao để tạo nên hình ảnh uốn lượn tự nhiên như thác nước.

Ngoài dáng Han Kengai, còn có nhiều dáng khác trong nghệ thuật bonsai như:

• Dáng Chokkan: Dáng thẳng đứng
• Dáng Moyogi: Dáng thẳng uốn lượn hay trực lắc.
• Dáng Kengai: Dáng thác đổ
• Dáng Shakan: Dáng xiên
• Dáng Hokidachi: Dáng chổi hay chổi ngược.
• Dáng Bunjin
• Dáng Fukinagashi: Dáng gió lùa hay xiêu phong.

Ý NGHĨA VÀ GIÁ TRỊ VĂN HÓA CỦA DÁNG HAN KENGAI TRONG NGHỆ THUẬT BONSAI NHẬT BẢN

Trong nghệ thuật bonsai Nhật Bản, dáng “Han Kengai” (半懸崖) hay còn gọi là dáng bán huyền có ý nghĩa tượng trưng cho sự kiên cường, sức mạnh và khả năng thích nghi của cây trước những điều kiện khắc nghiệt của tự nhiên.

KẾT LUẬN

Dáng Han Kengai là một trong những dáng cây đặc trưng và được yêu thích nhất trong nghệ thuật bonsai Nhật Bản. Với sự linh hoạt và khả năng tác động mạnh mẽ lên trí tưởng tượng của người xem, dáng cây này mang đến vẻ đẹp thanh tao và sâu lắng. Việc hiểu rõ về khái niệm, đặc điểm nhận dạng, lịch sử phát triển, cũng như ý nghĩa văn hóa của dáng Han Kengai sẽ giúp cho người yêu thích nghệ thuật bonsai có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn về loại hình này.

Qua bài viết này, hy vọng quý vị đã có cái nhìn tổng quan về dáng Han Kengai trong nghệ thuật bonsai Nhật Bản. Chúc quý vị thành công trong việc chăm sóc và nuôi dưỡng những cây bonsai đẹp, và luôn tận hưởng niềm vui từ việc sáng tạo và trau dồi kỹ năng của mình trong nghệ thuật này.

MUA CÂY CẢNH NHẬT BẢN ĐẸP Ở ĐÂU? – ĐỊA CHỈ UY TÍN, CHẤT LƯỢNG, GIÁ TỐT

Hệ thống Vườn tùng Toàn JP tự hào là địa chỉ uy tín chuyên cung cấp các dòng cây cảnh Nhật Bản như Tùng La Hán, Thông Đen, Tùng Xà, Tùng Cối, Hoa Đỗ Quyên, Hoa Trà, Tường Vi, Hoa Mộc Lan,.. và các sản phẩm bằng đá như bàn ghế đá, đèn đá, đá đường đi, đá lát,… Tất cả sản phẩm đều được nhập khẩu 100% từ Nhật Bản. Liên hệ để tư vấn và hỗ trợ 0985417272. Chúng tôi rất hân hạnh được phục vụ Quý khách!

Hệ thống các vườn của chúng tôi:

• Vườn 1: Chân cầu Nhật Tân, Võ Chí Công, Tây Hồ, Hà Nội.
• Vườn 2: Trường Sa, Vĩnh Ngọc, Đông Anh, Hà Nội.
• Vườn 3: Ngã tư Xuân Canh, Đông Anh, Hà Nội.
• Vườn 4: Đường Lý Thánh Tông, Cổng 12C Vinhomes OceanPark, Gia Lâm, Hà Nội.
• Vườn 5: Lô A5 Phạm Văn Đồng, Sơn Trà, Đà Nẵng.
• Vườn 6: 69 Mai Chí Thọ, An Phú, TP Thủ Đức, TP.HCM.